Wijster (Drents: Wiester) is een esdorp. Wijster telt ongeveer 1000 inwoners.

25-vam-trein-025De plaats is vooral bekend door de nabijgelegen vuilstortplaats en afvalverbrandingsoven die wordt geëxploiteerd door Attero (de voormalige VAM). In 1929 werd de NV vuilafvoermaatschappij VAM gesticht om vuil uit West-Nederland (Den Haag, Zandvoort) af te voeren naar Drenthe, om daar te worden gecomposteerd en de schrale zandgrond hier vruchtbaar(der) te maken. Het Ministerie van Landbouw was tot 1999 daarom ook eigenaar van de VAM. Ook had de VAM land ontgonnen en boerderijen laten bouwen; van 1946 tot 1970 was er zelfs een grote boomgaard. De nadruk kwam echter steeds meer op de verwerking van vuil en hergebruik te liggen; het bedrijf werd enorm uitgebreid. In 1965 kwam er een vergistingsruimte en een grote zeeffabriek. In 1973 werd voor het terugwinnen van grondstoffen een grootschalige installatie door een Amerikaanse machinefabrikant gebouwd en in 1979 volgde een grote scheidingsinstallatie. In 1981 koos men voor storten tot een hoogte van 40 meter en in 1983 voor stortgaswinning. In 1993 kwamen er composteringshallen voor GFT-afval. Na jaren voorbereiding en procedures werd op 9 september 1996 de vuilverbrander GAVI in gebruik gesteld. In 1999 verkocht het Ministerie van Landbouw de VAM, die intussen tot een van de grootste vuilverwerkers van West-Europa was uitgegroeid. De berg die boven de vuilstort is ontstaan vormt het hoogste punt in de provincie en wordt dan ook regelmatig door wielrenners aangedaan.

Geschiedenis In 1958 werden in Wijster opgravingen gedaan, die uitwezen dat Wijster mogelijk al in 200 jaar voor Christus door ongeveer 150 mensen werd bewoond. Grootschalig onderzoek van de door het Biologisch/Archeologisch instituut van Wijster ingeschakelde BAI van de Rijksuniversiteit in Groningen o.l.v. Prof. Waterbolk heeft uitgewezen dat vier fasen van ontwikkeling in de nederzetting zijn waargenomen. 1- De midden en late ijzertijd met boerderijen type Hijken. 2- De vroeg-Romeinse tijd. 3- De laat-Romeinse tijd met boerderijen van het type Wijster. 4- De Vroege Middeleeuwen met huizen van het type Peelo B, Eursinge en Odoorn A.

In de Romeinse tijd groeide de nederzetting en werd gekenmerkt door een compacte ligging van omheinde erven met naast de boerderij schuren, spiekers en grote aantallen hutkommen. In deze periode functioneerden er wellicht 15 tot 20 boerderijen. Een van de erven viel op door een grote boerderij met daarnaast een uitzonderlijk groot gebouw met een monumentale ingang en bovendien een grote spieker met verdieping. In die tijd was Wijster de belangrijkste nederzetting in Z.W. Drenthe. Ook zijn bij de opgravingen zes brandheuvels en een rijengrafveld gevonden met rijke bijgraven uit 400 jaar na Chr. Vermoedelijk waren hier ook uitrustingsstukken van een soldaat uit het Romeinse leger bij.

In de eerste geschreven bronnen over Drenthe wordt in 1205 Wisnare genoemd, in 1217 Wisnere, in1327 Wijsnere en Wijshoerne in 1348 en 1390. In 1555/1557 komt Vijzer/Wijser tevoorschijn en in 1865/1867 Wijster/Wijsterhoorn. Tot 1680 vormde Wijster met Spier en Drijber één marke. Na 1850 is het dorp sterk gegroeid en in 1881 werd de eerste school gesticht. Wijster heeft een heel actief openbaar leven en verenigingsklimaat. Omstreeks 1900 beschikte Wijster al over een dorpshuis en in1968 kwam het nieuwe dorpshuis de Weidehoek tot stand. Wijster heeft nog steeds een actieve coöperatieve aan- en verkoopvereniging en was een van de eerste dorpen in Drenthe met een Raiffeisenbank, opgericht in 1903.

De molen op de Zuideres. Bij de molen bevonden zich twee woningen. Eén is weliswaar verbouwd, nog aanwezig (Zuides 6).Ook op het landgoed De Vossenberg zijn restanten te vinden van vroegere bewoning. Men vindt er nog twee grafheuvels en sporen van verdwenen heuvels, een urnenveld en vuursteen en aardewerk van de Trechterbekercultuur. Omstreeks 1900 werd als geldbelegging deze grote oppervlakte heide ten oosten van het dorp ontgonnen en veranderd in een groot landgoed van 300 ha, De Vossenberg. Dit was in handen van de Landmaatschappij Drenthe die veel joodse aandeelhouders kende. Na de Tweede Wereldoorlog moest het worden verkocht, omdat de meeste joden de oorlog niet hadden overleefd. De nieuwe eigenares werd de Twentse textielfamilie Breuning/Ten Cate. Toen in 1960/1970 de textielindustrie tanende was, werden veel landerijen en boerderijen verkocht. In 1974 werd het restant, groot150 ha, opgekocht door het Drentse Landschap. Het landhuis Vossenberg dateert uit 1918.

Wijster had in 1646 een rosmolen. Later, in 1664, kwam er een windkorenmolen. De molen is in 1938 afgebroken.

Ten westen van Wijster is van 1933 tot 1998 een belangrijk biologisch station geweest, onderdeel van de Landbouwuniversiteit van Wageningen, geleid door Dr. Willem Beijerink, die grote achting had in Drenthe en ver daarbuiten.

Wijster heeft een treinstation gehad aan de spoorlijn Groningen/Zwolle (1870), eerst voor goederentransport (1873) en daarna voor personenvervoer (1898). In 1940 is het station afgebroken. Op 2 december 1975 werd bij Wijster een trein gekaapt door Zuid-Molukse jongeren.

In november 2007 is een film gemaakt over de treinkaping van 1975. De film heeft de naam Wijster en is op 29 mei 2008 voor het eerst op televisie uitgezonden.